"መጥፎውን ሽሹ መልካሙን ሹ": ገዳም እና ሰንበት ትምህርት ቤት

፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠፠

በዚህ ርእስ ላይ የምንመለከተው ሰንበት ትምህርት ቤት እና ገዳማትን በተመለከተ ስላላቸው ዝምድና ይሆናል፡፡ ለጽሑፌም ማስረጃ የማደርገው የቤተክርስቲያናችንን መተዳደሪያ ደንብ ቃለ ዓዋዲ ይሆናል፡፡ የምጠቀመው ቃለ ዓዋዲም አዲሱን ባለፈው ዓመት በ፳፻፱ ዓ.ም ለዐራተኛ ጊዜ የተሻሻለውን ይሆናል፡፡

ቃለዓዋዲው ሰንበት ትምህርት ቤት እንዴት ለምን የት በማን ለማን ሊቋቋም እንደሚገባው የሚናገረውን ያህል ስለገዳማትም እንደዚሁ በማብራራት ይናገራል፡፡ ስለዚህ በመጀመሪያ ስለገዳማት ቃለ ዓዋዲው የሚለውን እንመልከትና በመቀጠልም ስለሰንበት ትምህርት ቤት አደረጃጀት እንመለከታለን፡፡

ቃለ ዓዋዲ አንቀጽ ፲፭ ገጽ ፳፯ ስለገዳማት አስተዳደር እና ሥርዓተ ምንኩስና በሚለው አንቀጹ ንዑስ አንቀጽ ፩ መሠረት የገዳማት አስተዳደር እንደሚከተለው ተዘርዝሯል፡፡

ሀ. የአንድነት ገዳማት የሚተዳደሩበትእንደየገዳማቱ ሥርዓት በየአህጉረ ስብከቱ እየተጠና የሚፈቀድ ደንብና መመሪያ ይኖራቸዋል፡፡ እንደአስፈላጊነቱ በሀገረ ስብከቱ አቅራቢነት በቅዱስ ሲኖዶስ ሊወጣላቸው ይችላል፡፡

ለ. ሥርዓተ ገዳም በሚፈቅደው መሠረት በየገዳማቱ ውስጥ ጽ/ቤቶችና ልዩ ልዩ የአመራር አካላት ይቋቋማሉ፡፡

ሐ. በገዳሙ አስተዳደር መሠረት የጾም የጸሎት ሥርዓት እንደተጠበቀ ሆኖ መነኮሳት የሚማሩበት ቦታና በልዩ ልዩ አገልግሎት የሚሰማሩበት የሥራ መስኮች ይኖሩታል፡፡ በዚህ መልኩ ይዘረዝርና በመጨረሻ

ነ. የገዳሙ ተጠሪነት ለሀገረ ስብከቱ ሊቀ ጳጳስና ለሀገረ ስብከቱ ጽ/ቤት ይሆናል፡፡ ብሎ ይህን ንዑስ አንቀጽ ይደመድማል፡፡

ንዑስ አንቀጽ ፪ ስለገዳማት አስተዳዳሪዎች ስለ አበምኔቱ እና ስለእመ ምኔቷ ይናገራል፡፡

ንዑስ አንቀጽ ፫ ስለምንኩስና መመዘኛዎች ይናገራል፡፡

ንዑስ አንቀጽ ፬ ደግሞ መነኮሳት ከምንኩስና በኋላ ምን ማድረግ እንዳለባቸው ይናገራል፡፡

ሙሉውን ለመጻፍ ብዙ ስለሆነ አልቻልሁም ስለሆነም ቃለ ዓዋዲውን እንድትመለከቱት እጋብዛለሁ፡፡ ከዚህ ቀጥሎ በሚመጣው አንቀጽ ደግሞ ሰንበት ትምህርት ቤት እንዴት መደራጀት እንዳለበት አንቀጽ ፳፩ ላይ በሚገባ ይናገራል፡፡ አንቀጹ ገና ሲጀምር ስለሰንበት ትምህርት ቤት ወጣቶች በቅዱስ ሲኖዶስ ፈቃድ የሚወጣውን ደንብና መመሪያ እየተከታተለ የሰበካው የሰንበት ትምህርት ቤት ክፍል ቀጥሎ የተዘረዘሩትን ተግባራት ያከናውናል ይልና ተግባራቱን ይዘረዝራል፡፡ ይህ ክፍል መመሪያን ከቅዱስ ሲኖዶስ እየተቀበለ ወጣቶችን ዕድሜያቸው ከ፴፭ ዓመት በታች እና ከ፬ ዓመት በላይ ያሉ ህጻናትን ያደራጃል፡፡ ዲያቆናት እና ቀሳውስትም በመማርና በማስተማር እንዲያገለግሉ ያዝዛል፡፡ ሙሉውን አንብቡት፡፡

አሁን አሁን ግን ሰንበት ትምህርት ቤቶችን ማደራጀት ቀርቶ ተደራጅቶ የነበረውን ለማፍረስ ብዙ ደባዎች ሲሰሩ ነው የምንመለከተው፡፡ በተለይ ደግሞ በምሥራቅ ጎጃም ሀገረ ስብከት ሰንበት ትምህርት ቤቶችን ለማፍረስ ብርቱ ጥረቶች እየተከናወኑ ይገኛሉ፡፡ ማስተማር እና መማር የማይችሉ ዲያቆናትና ቀሳውስት በሚፈጥሩት ችግርም ሰንበት ትምህርት ቤቶች ትልቅ ፈተና ውስጥ ወድቀዋል፡፡ ሰንበት ትምህርት ቤቶችን ለመዝጋትም እየተጠቀሙበት ያለው ነገር “ይህ ቦታ ገዳም ስለሆነ ነው” የሚል መሆኑ በጣም ያስደንቃል፡፡ ይህን ምክንያት በማድረግም ሁለት ቦታዎች ላይ ሙሉ በሙሉ ለመዝጋት ችለዋል፡፡ ገዳመ አስቄጥስ አቡነ ተክለ ሃይማኖት እና ገዳመ ሕያዋን ዋሻው ሚካአል ሰንበት ትምህርት ቤቶች ላይ ሙሉ በሙሉ የመዝጋት ሥራ ሠርተዋል፡፡ ሆኖም ግን ክርስትናው ያስገደዳቸው የተዋሕዶ ልጆች የሰንበት ትምህርት ቤት አዳራሾቻቸው ቢታሸጉባቸውም ቢዘጉባቸውም ሰንበት ትምህርት ቤት የሚባል ነገር በዚህ ቦታ የለንም ተብሎ ቢታወጅባቸውም እነርሱ ግን እስካሁን ድረስ ቤተክርስቲያን ግቢ ውስጥ ድንጋይ ላይ ቁጭ ብለው መማማራቸውን አላቆሙም፡፡

ሰንበት ትምህርት ቤትን ለመዝጋት “ይህ ቦታ ገዳም ነው” ማለት ይቻላልን አይቻልም፡፡ ገዳማት ከከተማ የራቁ በበረሃ ያሉ የጸጥታ ቦታዎች የጸሎት ቦታዎች ዓለምን የናቁ ገዳማውያን መኖሪያ ቦታ ነው፡፡ ይህ ቦታ የጽሙና የተመስጦ ቦታ እንደመሆኑ መጠን ጸሎትን ሊስታጉል የሚችል ተመስጦን ሊቀማ የሚችል ጽሙናን ሊያጠፋ የሚችል ነገር ሊደረግበት አይገባም፡፡ ወጣቶች መዝሙር ሲያጠኑ ትምህርት ሲማሩ ገዳማውያንን ስለሚረብሹ በገዳማት ዘንድ ሰንበት ትምህርት ቤቶች አይደራጁም መልካም ነው፡፡ ለዚህም ገዳመ አስቄጥስ አቡነ ተክለ ሃይማኖት ወክርስቶስ ሰምራ አንድነት ገዳም ላይ ሰንበት ትምህርት ቤት መቋቋም የለበትም ይበሉ ገዳማውያኑን ሊረብሽ የሚችል ሆኖ ከተገኘ፡፡ ገዳመ ሕያዋን ዋሻው ቅዱስ ሚካኤል ላይ ግን ሊረበሽ የሚችል አንድም መነኮስ የለም አንድም፡፡ እስኪ ገዳሙን የገደመው ማነው? አበምኔቱ ወይም እመምኔቷ ማናቸው? ስንት መነኮሳት ናቸው የሚኖሩበት? የገዳሙ ሥርዓትስ ምን ይመስላል? እስኪ ገዳም መሆኑን የሚያስረዳ ነገር አብራሩላቸው፡፡ ልማር ብሎ የሚመጣን ሰው ማባረር ምን የሚሉት አረመኔነት ነው? ምን ዓይነት ሰይጣናዊነት ነው? ገዳማት ምን መምሰል እንዳለባቸው ቃለ ዓዋዲው ላይ መመሪያ ተቀምጦላቸዋል፡፡ ከዚህ በተጨማሪም የቀደሙ ገዳማውያን አባቶችን እና እናቶችን ህይወት መመልከት ይቻላል፡፡

ነገም እኮ ሰንበት ትምህርት ቤት እንዳይኖር ለማድረግ የምሥራቅ ጎጃም አጥቢያዎችን በሙሉ ገዳማት ናቸው ልትሉን ነው፡፡ ይህ እንዴት ሊሆን ይችላል፡፡ ሥርዓተ ገዳም በየገዳማቱ እንደገዳሙ ገዳሚ ይለያያል አንድ ዓላማ ያለው ቢሆንም፡፡ ለምሳሌ ደብረ ሊባኖስ ላይ ለምግብነት የሚውለው ዳቤ እና ንፍሮ እንደሆነ ሁሉ በዋልድባ ደግሞ ቋርፍ ነው፡፡ ሴቶች ለብቻቸው ወንዶችም ለብቻቸው ሆነው እንደሚኖሩ ሁሉ በአንድነትም የሚኖሩባቸው ገዳማትም አሉ፡፡ በዚህም መሠረት ማንም እንደፈለገው ተነሥቶ የሚዘልባቸው ቦታዎች አይደሉም፡፡ በመሆኑም ሰንበት ትምህርት ቤቶች አይቋቋሙባቸውም ማለት ነው፡፡ ይህን ተገን አድርጎ ግን ሰንበት ትምህርት ቤቶችን ለማፍረስ መንቀሳቀስ አይቻልም፡፡

ነሐሴ ፲፮/ ፳፻፱ ዓ.ም ግምጃ ቤት ደብረ ገነት ቅድስት ኪዳነ ምሕረት ቤተክርስቲያን ላይ ለመልእልተ አደባር ደብረ ፀሐይ ቆሞስ አባ ወልደ ትንሣኤ ባንቲገኝ ቀይ ካርድ መዛችኋል ተብለው ፍርድ ቤት ጉዳያቸወ ተይዞ የነበሩት ፲፫ ቱ የተዋሕዶ ልጆች ትናንት ጥር ፳፫ ለ፱ንኛ ጊዜ በተሰየመው ችሎት ውሳኔ ተሰጥቶበታል፡፡ የፍርዱን ውሳኔ ለመከታተል በርካታ የሰንበት ትምህርት ቤት ተማሪዎች እንዲሁም ምእመናን አባቶች ምእመናን እናቶች የተገኙበት ነበር፡፡ ፍርድ ቤት የምስክሮችን ቃል ከመቀበል ባለፈም በወቅቱ ቀይ ካርድ ተመዘዘባቸው የተባሉትን ቆሞስ አባ ወልደ ትንሣኤን እና የጸጥታውን ገዳይ እንዲያስጠብቁ በወቅቱ ተመድበው የነበሩ የፖሊስ አካላትን አስቀርቦ መረጃ የሰበሰበ ሰሆን በወቅቱ የተቀረጸውን ተንቀሳቃሸ ምስልም የተመለከተ እንደሆነ በትናንትናው ውሎው አትቷል፡፡ በዚህም መሠረት ተከሳሾቹ ቅጣት ሊጣልባቸው የሚያችል ምንም ዓይነት ጥፋት ያልተገኘባቸው በመሆኑ እና “አገሪቱ መሪ የላትም ቤተክርስቲያናችን ልትፈርስ ነው” ብለዋል ተብሎ በከሳሾች የተነሣው የክስ ነጥብም ውሸት መሆኑን አጣርቶ ሁሉንም ተከሳሾች በነጻ አሰናብተ ፋይሉን ወደ መዝገብ ቤት መልሷል፡፡ ትናንትና የትዝብት ቀን ነበር እግዚአብሔርንም አንተ የእውነት አባት አንተ የእውት ዳኛ ነህ ያልንበት ቀን ነበር፡፡

ከበሯችንን አዝለን ንሴብሖ ያልንበት ዕለትም ነበር፡፡ ሀሰትምን ብትደነድን አትጸናም እውነት ግን ምን ብትመነምን አትጠፋም እውነታው ይኼው ነው፡፡ በዚህ አጋጣሚ እውነቱን ለመሰከሩ ሁሉ ምስጋና ይገባቸዋል፡፡ አባ ወልደ ትንሣኤ ባንቲገኝ እውነታዋን ነው ቁጭ ያደረጓት ሁለት የሀሰት ምስክሮች ግን በጣም ታዝበናቸዋል፡፡ ያላሉትን እንዳሉ አስመስለው “አገሪቱ መሪ የላትም ቤተክርስቲያናችን ልትፈርስ ነው” ብለዋል በማለት የሀሰት ምስክርነታቸውን የሰጡ ሁለት ምስክሮች ብቻ ናቸው እነዚህም ምስክሮችም በስም ማጥፋት ሊጠየቁ እንደሚችሉ ይጠበቃል፡፡ ስለሁሉ ነገር አምላከ ቅዱሳን ልዑል አምለክ ስሙ የተመሰገነ ይሁን፡፡ ዳኛው ነጻ ናችሁ ብሎ ሲናገር የተሰማኝ ደስታ ወስጤን አስለቅሶታል፡፡ ያስለቀሰኝ ደስታ ነው ደስታየ የመነጨው ደግሞ እውነት በሀሰት ለትደበቅ እንደማትችል በትክክል ስለተረዳሁበት ነው፡፡ ዘመን ለፍስሐ ዕድሜ ለንስሐ ያድለን ቸር አምላካችን፡፡