ፍርድማ ይች ናት

©መልካሙ በየነ

ደብረ ማርቆስ፣ ኢትዮጵያ

ፍርድ ከአንድ አካል ውሳኔ በላይ ነው፡፡ ፍርድ ለመፍረድ የሚፈረድበት ነገር ያስፈልጋል፡፡ ሳይጀመር ሲጠቀለል ፍርድ የፈራጅ፣ የአስፈራጅና የተፈራጅ መስተጋብር ነው፡፡ ፍርድ ካለ ፈራጅ አለ ፈራጅ ካለ ተፈራጅ አለ ተፈራጅ ካለ አስፈራጅ አለ ማለት ነው፡፡ ፈራጅ በተፈራጅ ለመፍረድ አስፈራጅም በተፈራጁ ለማስፈረድ ግን ህግ፣ ድንበር መኖር አለበት፡፡ ድንበር ሲጥስ፣ ህግ ሲያፈርስ የሚበደል አካል እንዳለ ሁሉ የሚበድልም አለ፡፡ የተበደለ አካል የበደለውን አካል ይጠይቃል ወይም ይከስሳል፡፡ ይህ የሚሆነው ግን ዳኛ ወይም ፈራጅ ሲኖር ብቻ ነው፡፡ ዳኛውም በተቀመጠለት ህግ መሰረት ለተበደለ ያስክሳል ለተቀማ ያስመልሳል፡፡ ዳኝነት ፊት አይቶ የማያደላ፣ ጉቦ የማይወድ፣ አድልዎ የሚጠላ፣ ከህግ በላይ የማይሆን፣ ሕግ የሚገዛው፣ በህግ የሚዳኝ(ዳ ይላላል)  እና የሚዳኝ(ዳ ይጠብቃል) መሆን አለበት፡፡

ነገር ግን አሁን በተግባር የምናየው ነገር ምናልባትም የዳኝነትን ሥራ እንድንኮንን ይዳርገን ይሆናል፡፡ በዳኞች ላይም የስድብ ውርጅብኝ እናወርድ ይሆናል፡፡ ተበድለን የበደለንን ጠይቀን ፍርድ አላገኝ ብለን አንጀታችን ቆስሎ ይሆናል፡፡ ነገር ግን መረዳት የሚገባን ነገር አለ፡፡ ዳኝነት ወይም ፍርድ መስጠት ማለት ህግ ባስቀመጠው መልኩ መወሰን ማለት እንጅ ከሳሽ ሁልጊዜ ያሸንፋል ማለት አይደለም፡፡ ደግሞም እኮ ሰው ፊት አይቶ ያደላል ይህ የማይካድ እውነታ ነው፡፡ ከሳሽ መክሰሱ አንድ ነገር ቢሆንም ተከሳሽ በዚያ ጉዳይ ላይ ምን እውነታ እንዳለው ከተጠየቀ በኋላ ማመኑ ሲረጋገጥ አልያም ሦስት ምስክሮች ቀርበው ሲያረጋግጡ ብቻ ነው ውሳኔ ሊተላለፍ የሚችለው፡፡ አንዳንድ ጊዜ ህግ አስፈጻሚዎችም የተቀመጠላቸውን ህግ ሊሸርፉ ይችላሉ፡፡ ለዚህ ደግሞ ዋናው ምክንያት የአስፈጻሚዎች ከህግ በላይ መሆን ነው፡፡ ለአንተ የሚሰራው ህግ ለሌላው አይሰራም፣ ላንተ የማይሰራው ደግሞ ለሌላው ይሰራል፡፡ አንተ የቀበሌ መታወቂያ ለማግኘት 6 ወር በቀበሌው ውስጥ መኖር ግዴታህ ሊሆን ይችላል ምክንያም ህግ ስለሆነ፡፡ ከአንተ በኋላ የመጣ ሰው ግን የቀበሌ መታወቂያውን አውጥቶ እቁልልጭ ከኋላህ መጥቼ ላፍ አደረኩት ይልህ ይሆናል፡፡ ለዚህ ሰው የሰራው ህግ ላንተ ግን አይሰራም፡፡ ሂደህ ብታናግራቸው የዚያን ጊዜማ አድርገናል አሁን ግን ቆሟል ይሉሃል ታዲያ ምን ታመጣለህ በቃ አዝነህ መመለስ ነው፡፡ በእርግጥ አንተም አኮ ያልተረዳኸው ነገር አለ መሰለኝ፡፡ አንድ ጉዳይ ለማስፈጸም ከመሄድህ በፊት ስለህጉ እና ስለአካሄዱ ከምትጠይቅ ይልቅ እዚያ መስሪያ ቤት ማን እንዳለ ማዎቅ መረዳት ይበልጥሃል፡፡ ህጉ ህግ ሆኖ የሚሠራው ለእኔና ለአንተ ብቻ ነው፡፡ ታዲያ ማን ሞኝ አለ ህግ ለማዎቅ በጣርክበት የመሥሪያ ቤቱን ኃላፊ በእጅ በእግሩ ገብተህ ጉዳይህን ማስፈጸም ነው እንጅ፡፡ አንተ ስትሆን ኃላፊ ይምራው፣ ምክትሉ ይምራው፣ መዝገብ ቤቱ ይሰረው ወዘተ እየተባልክ የ1 ሰዓቱን ጉዳይ ዓመት ትፈጅበታለህ፡፡ ግን የምታዝነው ከኋላህ መጥቶ ተመሳሳይ ችግር አቅርቦ ቀድሞህ ጉዳዩ ሲፈጸምለት ስታይ ነው፡፡ እርሱ እኮ እንዲህ ስለሆነ ነው፣ እርሷ እኮ እንዲህ ስላለባት ነው፣ እነርሱ እኮ የዚህ ድርጅት አባል ስለሆኑ ነው፣ እነዚያ እኮ ከባድ ስራ ትተው ስለመጡ ነው ወዘተ የሚሉ ተልካሻ ምክንያቶች ይደረደራሉ፡፡ አንተ ተሰለፍ ተብለህ በመስኮት በኩል ታንጋጥጣለህ ስምህ እስኪጠራ ድረስ በጉጉት ስምህን ትናፍቃለህ፡፡ ከአንተ ኋላ የመጣ ሌላ ሰው ግን በበር በኩል ገብቶ ካንተ ቀድሞ ይስተናገዳል፡፡ በቃ ፍርዱ የፈራጁ ነዋ ምን ታመጣለህ፡፡

ፍርድስ ይች ናት፡፡ ያውም የፈጣሪ ፍርድ፡፡ ቅልጥፍ ያለች፤ ቁርጥ ያለች፡፡ ለማንም የማታዳላ፡፡ የአምላክ ፍርድ እንደ ሰው ፍርድ ፊት አይቶ የሚያዳላ አይደለም፡፡ ከመጀመሪያው ከባድ ፍርድ ጀምሩ ከአዳምና ሄዋን ማለቴ ነው፡፡ ዕጸ በለስን አትብሉ የሚል ህግ ተሰጣቸው ህጉን ጣሱ ያውም በምክንያት፡፡ ሄዋን በእባብ፣ አዳምም በሄዋን ምክንያት በሉ፡፡ በቃ እዚያው ላይ ተፈረደባቸው 5500 ዘመን በጨለማ ኖሩ በባርነት ኖሩ ጽድቃቸው የመርገም ጨርቅ ሆነ፡፡ ቀና ብለው የሚያዩት የቅድስና ሥራ ጠፋ፡፡ በቃ ቁርጥ ያለ ፍርድ ማለት ይህ ነው፡፡ 80 ዓመት በገዳም በብሕትውና ዓለምን ንቀህ ኖረህ በቅጽበት ማለት ከደቂቃ ባነሰች እድሜ ዓለምን ለመቀላቀል በዓለም ምኞት ባህር ለመዋኘት ብትወስን ወዲያውኑ ውሳኔው ይደርስሃል፡፡ ምክንያቱም ሶስት ምስክር አይሻማ እርሱ፡፡ የ80 ዓመትህ ቅድስና በቅጽበት ስለሰራሃት ኃጢአት ትሻራለች፡፡ በቃ እውነተኛ ፍርድ ነዋ ምንም አስተያየት የሚባል ይግባኝ የሚባል ነገር የሌለበት፡፡ 80 ዓመት ኃጢአት ስትሰራ ኖረህ በቅጽበት ውስጥ ተጸጽተህ ንስሐ ልትገባ ስትሄድ ገና ኃጢአትህ ተፍቆ ለገነት ትታጫለህ፡፡ ፍርድ እንዲህ ነው በቃ፡፡ ላንተም ለእኔም እኩል የሚሰራ ፍርድ፡፡ ሞትን ተመልከታት ማንንም አትመርጥም እኩል ነው የምትፈርደው፡፡ እንኳን እኛ ፈጣሪስ ሞቶ የለምን? እናቱ እመብርሃንስ ሞትን ቀምሳ የለምን? አስብ እንግዲህ 5 ዓመት ተምረህ ነገ የምረቃ ቀንህ ነው እንበል ዛሬ ማታ ግን ልትሞት ትችላለህ በቃ እንድትኖር የተወሰነልህ እስከዚህ ብቻ ነዋ ምን ማድረግ ትችላለህ፡፡ የእኛ ዳኞች ቢሆኑ ኖሮ ሞትን ለተወሰነ ጊዜ ማረፊያ ክፍል ያግቱት ነበር፡፡ ምክንያም 5 ዓመት ሙሉ ተምረህ ሳትቀጠር፣ ለአገር የሚጠቅም ሥራ ሳትሰራ፣ በዚያ ላይ እኮ ደግሞ የወጭ መጋራትህን ሳትከፍል እንዴት ሆኖ አስተያየት ይደረግልህ ነበር፡፡ ነገ የሚጋቡ እጮኛሞች ዛሬ ማታ ላይ ከሁለት አንዱ አልያም ሁለቱም ሞተው ሊያድሩ ይችላሉ የአምላክ ፍርድ ነዋ በቃ፡፡ ለሰርጋቸው የተደገሰው ለቀብራቸው ይሆናል ምንም ማድረግ አንችልም በቃ፡፡ እኛ ብንሆን ኖሮ ተጋብተው ልጅ ወልደው ሃብት አፍርተው ቤት ሰርተው ከዚያ በኋላ ይሁን እንል ነበር ነገር ግን የእግዚአብሔር ፍርድ ነው፡፡ ይግባኝ የሌለው!!!

በእግዚአብሔር ዘንድ ለእኔ የሚሠራው ሕግ ላንተም፣ ላንቺም ለሁላችንም እኩል የሚሠራ ነው፡፡ በሰዎች ዘንድ ያለው ዳኝነትና ፍርድ ግን በፈራጆች መልካም ፈቃደኝነት ላይ የተመሰረተ ነው፡፡ ስለዚህም ላንተ ሲሰራ ለእኛ አይሰራም፣ ለእኛ ሲሰራ ደግሞ ላንተ አይሰራም፡፡ እንዲህ አይነት ፍርድ ቢገጥምህ አትዘን ምክንያቱም ሰው ስለሆንክ እነርሱም ሰው ስለሆኑ፡፡